Jak zrobić elegancką pannę. Recenzja książki Enola Holmes tom 2. Sprawa leworęcznej lady

Jest rok 1889. Holmesom zniknęła matka i siostra. Nie mają zbyt wiele nadziei na odnalezienie tej pierwszej. Zbyt długo ich zwodziła, zanim ostatecznie wybrała wolność. Ale Enola musi wrócić do domu, a zaraz potem udać się na porządną pensję z internatem. Przecież panna na wydaniu jest jakby ucieleśnieniem honoru rodu!

Drugi tom serii o Enoli został napisany ze sporą brawurą i swobodą. Tym razem Sherlocka będzie więcej niż w Sprawie zaginionego markiza. Poza tym tytuł jest zgodny z zawartością, zagadka zniknięcia panny z bardzo dobrego domu znajduje się od początku na tapecie. Springer dużo zręczniej przemyca informacje na temat kontekstu społecznego i mody – poznajemy ją przede wszystkim dlatego, że młoda perdytorystka przebiera się za osoby z rozmaitych warstw. Motywem przewodnim tego tomu nie będzie mowa kwiatów, ale właśnie społeczeństwo w jego licznych, nierównych przejawach.

Drżyjcie! Enola przeczyta Marksa i pójdzie na wiec. Nie pisnę ani słówka o tym, czy to z przekonań, ciekawości, czy z powodu śledztwa. Szwendająca się po Londynie jako Ivy Meshle (i nie tylko) dziewczyna stanowczo wzięła los w swoje ręce. Zainwestowała pieniądze uzbierane w poprzednim tomie, ma biuro i podwładnego, a poza tym własny pokój. Jak widzicie, jest żywo zainteresowana kwestiami zawodowymi. Prawie tak, jak praktyczną emancypacją. Między innymi dlatego za najważniejszy trop w sprawie leworęcznej lady uznaje jej „podwójną osobowość” – dobrze ułożonej, wytresowanej panny na wydaniu lub pełnej emocji i współczucia artystki, a może nawet działaczki. Czy samotna Holmesówna odnajdzie wreszcie siostrzaną duszę?

Własny pokój i trzy gwinee. W 1938 roku Virginia Woolf pisała, że to podstawa samodzielności. Jeśli masz gdzie i za co mieszkać, możesz robić, co chcesz. Pisać, działać, decydować. Może nawet pomagać innym? Nancy Springer, jak wiele angielskich pisarek, jest spadkobierczynią Woolf. Enola rzuca się w wir właśnie tak pojmowanego dorosłego życia – trochę dla siebie, dużo dla innych. Większość przebrań umożliwia jej właśnie wejście w cudze buty, zobaczenie z bliska pokrzywdzonych, bycia uznawaną za taką, jak oni. To, że przy okazji Sherlock nie może jej odnaleźć, jest tu poniekąd efektem ubocznym.

Sprawa leworęcznej lady to szalenie klimatyczna książka. Pokazuje pełen smogu, mroczny i biedny Londyn przełomu wieków. Pozwala nam odwiedzić mieszkanie przy Baker Street 221, które widziane oczami kobiety sprawia trochę inne wrażenie niż w opowieściach Watsona. W książce zdarzają się także fragmenty uszyte na miarę dla miłośników Lalki. Znowu będzie o ciuchach. Okaże się, że gorset może być zbroją (w czasach po McQueenie na pewno nas to nie dziwi).

Na okładce wydania Poradni K pojawił się cytat z recenzji Joanny Olech – „fabuła detektywistyczno-emancypacyjna”. Seria o Enoli to przede wszystkim miejska powieść przygodowa, która z samego założenia gatunku opowiada o usamodzielnianiu się bohaterki. Springer doprawia ten wątek feminizmem, który na razie dla panny Holmes jest przede wszystkim wspomnieniem matki czytającej pisma dla kobiet i powtarzającej „sama sobie świetnie poradzisz”. Autorka nie traci jednak z oczu paradoksu zawsze wiążącego się z tym mistrzowskim ogarnianiem życia – w końcu jego drugim obliczem jest samotność.

Enola, próbując odnaleźć leworęczną lady, lawiruje między londyńską biedotą i wyższymi sferami, zręcznie unikając sławnego brata. Radzi sobie doskonale, tylko niektóre siniaki bolą ją jakby bardziej, bo podbiegają większą krzywdą i niesprawiedliwością. Mimo to nie traci ducha, dba o swoją samodzielność i coraz więcej rozumie z otaczającego ją świata. Kiedyś bracia będą musieli pojąć, że jest ich warta…

Dziękujemy wydawnictwu Poradnia K za egzemplarz książki.