Jak przeżyć po Polsce. Recenzja komiksu Postapo. Są łatwe i trudne wybory

Seria Postapo Daniela Gizickiego (scenariusz) i Krzysztofa Małeckiego (rysunki) pojawiła się w 2013 roku. Teraz, gdy powoli wychodzimy z pandemii, dostaliśmy trzeci tom perypetii niewielkiej grupki ludzi usiłujących przetrwać w Polsce po wielkim, światowym załamaniu infrastruktury i relacji międzyludzkich – Są łatwe i trudne wybory. Do ekipy twórców dołączyli gościnnie Łukasz Rydzewski i Grzegorz Pawlak, a dzięki zilustrowanemu przez nich epizodowi poszerzyły się granice tego kameralnego uniwersum. Od razu zaznaczę, że spokojnie możecie czytać ten tomik bez znajomości poprzednich, chociaż to ta sama historia.

Już tłumaczę. Scenariusz Gizickiego nosi ewidentne znamiona kontynuacji. Mamy ciągle tych samych bohaterów, gorzko doświadczonych przez poprzednie wydarzenia. Dawno już nauczyli się też oni zasad funkcjonowania w zniszczonym świecie, w którym każdy musi dbać o siebie – na tym koncentrował się pierwszy tom serii. Jednocześnie to chyba najbardziej dramatyczny moment w nowym życiu bohaterów, co wyrywa ich z normalnego trybu zbieracko-łowieckich prób ogarniania codzienności. Poza tym obydwa rozdziały rysowane przez Małeckiego stanowią spójną, zamkniętą całość, w której pojawia się wystarczająco wiele sugestii przywołujących poprzednie wydarzenia, żeby czytać je jako niezależną publikację. Znajomość całości pogłębia kontekst, ale nie jest konieczna do zrozumienia powiązań między bohaterami czy szerszego tła całej sytuacji.

Świat Postapo można uznać za typową historię końca cywilizacji, co także ułatwia odnalezienie się w nim nowym czytelnikom. Ludzie boją się tu siebie nawzajem, ale w grupie łatwiej im przetrwać. Budują więc nowe relacje, w których struktura lojalności opiera się na podziale codziennych obowiązków i nadziei, że to wytrzyma w godzinach próby. Jedna z nich właśnie nadeszła, czego domyślacie się pewnie po słowie „wybory” pojawiającym się w tytule. Gizicki postanowił tym razem opowiedzieć nie tyle o praktyce przetrwania, ile o jego nieprzyjemnej etyce. I zapytać, czy ta sprzed katastrofy wciąż obowiązuje – a gdyby tak, to właściwie kogo i dlaczego. Nie ma tu szalonych, oryginalnych rozwiązań, jest codzienny głód i brud, jest przemoc stosowana przez tych, którzy są silniejsi, którzy czują się twórcami praw i zasad.

Dwa epizody z życia postapokaliptycznej rodziny złożonej z obcych sobie ludzi oddziela Utopia. To migawka sprzed upadku. Pokazuje grupkę ekologów, a może małą sektę, która pod przywództwem charyzmatycznego hipstera buduje samowystarczalną osadę. Historia „oszołomów” nabiera w tym kontekście nowych podtekstów, zwłaszcza w 2022 roku, roku pandemii i wojny.

Do naszego tomu Są łatwe i trudne wybory Celuloza dołączyła tom Noirtobera Grzegorza Pawlaka. Poprzednio pomarudziłam na zbiór ilustracji z 2020, ale te z 2021 podobają mi się znacznie bardziej. Rysownik kontynuuje historię tajemniczej kobiety, być może agentki, którą uchwytuje w momentach intymności (gdy się przebiera czy podlewa kwiaty), na treningu boksu, ale także w akcji, kiedy kogoś śledzi lub celuje z broni – pewnie w jakiegoś złola. Pawlak stosuje mnóstwo czerni, grube kontury, ale też spore plamy bieli, które dają wyrazisty światłocień, co wydaje się podkreślać siłę bohaterki.

Moim ulubionym tomem Postapo ciągle pozostanie spin-off ilustrowany przez Joannę Karpowicz, czyli towarzysząca serii antologia – przemawia do mnie jej humor i wielkie przestrzenie ciszy pokazane w jednym z epizodów (pisałam o tym zinie w podlinkowanej wcześniej recenzji). Są łatwe i trudne wybory stanowi rzetelne, bardzo klasyczne ujęcie tematu postapokalipsy. Lekkości i oryginalności dodają mu rysunki Małeckiego, lekko cartoonowe, choć trzymające się uproszczonego realizmu – i tylko bohaterowie mają czasem jakby zbyt duże oczy, może przerażone, może wybijające się na wychudzonych twarzach, a może leciuteńko bajkowe.