Komiks jako streszczenie klasyki. Recenzja komiksu Dzwonnik z Notre Dame

Recenzowany przeze mnie Dzwonnik z Notre Dame to część wydawanej przez Egmont serii Adaptacje literatury składającej się z zeszytów komiksowych przybliżających nam największe literackie dzieła, takie jak Nędznicy, Quo Vadis, Wojna Światów, Wehikuł czasu, Opowieść Wigilijna i wiele innych.

Czy da się przenieść treść kilkusetstronicowej książki na zaledwie czterdzieści osiem stron komiksu? Oczywiście. I można to zrobić wierniej, niż zrobił to Disney. Powieść Victora Hugo wielokrotnie była ekranizowana i przenoszona na deski teatrów jako balet, sztuka czy musical. Powstawały seriale telewizyjne, bajki i oczywiście chyba najbardziej znany wszystkim animowany film familijny Dzwonnik z Notre Dame z 1996 roku. 

Oryginalny tytuł powieści brzmi Notre-Dame de Paris (w polskim przekładzie Katedra Najświętszej Marii Panny w Paryżu), a jej główną osią jest nieodwzajemniona miłość archidiakona Klaudiusza Frollo do pięknej cyganki Esmeraldy. To jednak charakterystyczny garbus Quasimodo przyciągnął uwagę innych twórców na tyle, by stać się dla tytułu najbardziej reprezentatywną postacią. W 1983 roku został nawet bohaterem gry video Hunchback.

Zeszyty serii tworzą różni scenarzyści i ilustratorzy, w większości francuscy. Za tę adaptację i scenariusz odpowiada Claude Carré, zaś za rysunki i kolor Jean-Marie Michaud. Chociaż nieszczególnie przypadły mi do gustu rysunki postaci, zwłaszcza ich twarze i ekspresja, to na plus oceniam scenariusz, który jest dość wierny pierwowzorowi. Możemy ten komiks potraktować jak całkiem niezłe streszczenie oryginału. Uwzględniono tu najważniejsze punkty fabularne i relacje między bohaterami.

Po lekturze komiksu trudno mi powiedzieć, że współczuję którejś z postaci. W pewien sposób wszyscy zasłużyli na swój los. Esmeralda może i stara się dostrzec dobro w odpychającym i przerażającym Quasimodo, ale jest ślepo zakochana w rycerzu Febusie; ten zaś bawi się jej uczuciami, jednocześnie mając już narzeczoną. Quasimodo zdolny jest do porwania kobiety, a nawet mordu, natomiast archidiakon Frollo jawi się tu jako odpychający dewiant, który niemal dopuszcza się gwałtu i prawie zabija rywala.

Książka ma tę przewagę, że daje nam szerszy kontekst oraz czas na poznanie bohaterów i ich motywacji. Porusza problemy zgubnego pożądania i tolerancji, co było dość nietypowe jak na tamte czasy. Postacie nie są do cna złe czy absolutnie dobre, są po prostu ludźmi pełnymi ułomności, emocji i uczuć. Nie znajdziemy tam ewidentnie czarnego charakteru i tendencyjnej walki dobra ze złem, a sam Frollo potrafi nawet wzbudzić współczucie czytelników.

Na tych kilkudziesięciu stronach komiksu ujrzałam niestety głównie ludzi zepsutych. Dzieje się tu dość dużo, głównie złego, a na szczęśliwe zakończenie, tak jak i w pierwowzorze, nie ma co liczyć. Mimo wszystko doceniam tę formę adaptacji o wiele bardziej niż cukierkową interpretację Disneya, w której Quasimodo został przedstawiony jako ten sympatyczny, ale brzydki kolega tkwiący we friendzone, Febus wcale nie jest kłamliwym babiarzem, Frollo to typowy czarny charakter zasługujący jedynie na to, co najgorsze, a Esmeralda dołącza do grona szczęśliwych Disneyowskich księżniczek biorących ślub z przystojniakiem — bo jak wiadomo, to właśnie o tym najbardziej marzą dziewczynki.
Jeśli ktoś na słowa „Dzwonnik z Notre Dame” widzi kreskówkowego garbusa, to tym bardziej zachęcam do zapoznania się z komiksem z egmontowskiej serii Adaptacje literatury. W szybki i przyjemny sposób można zapoznać się z dość wiernym streszczeniem oryginału, a potem, kto wie, może okaże się to zachętą do sięgnięcia po książkę i spojrzenia na tę klasyczną powieść w szerszym kontekście.