Millar ex machina. Recenzja komiksu Bractwo Magów. The Magic Order

Nie lubię się powtarzać, ale czasami omawiany materiał nie pozostawia mi żadnego wyboru. Niezmiennie ekscytuje mnie kontakt z komiksami Marka Millara. Głównie dlatego, że nigdy nie wiem czego się spodziewać – amplituda jakości skacze w przypadku tego autora od dzieł naprawdę wyjątkowych aż do totalnej szmiry, której istnienie na rynku tłumaczy chyba jedynie ogromne przeświadczenie o geniuszu legendy. Tak ogromne, że zaraża również wydawców, niektórych czytelników i najwyraźniej włodarzy Netflixa. Do której kategorii dzieł zalicza się więc The Magic Order? Do obu, nie goszcząc jednocześnie jakimś cudem w sferze średniaków.

Tytułowe Bractwo Magów to przymierze pięciu rodzin, które w stworzonym przez Millara świecie działają na zasadzie specyficznego, magicznego odpowiednika facetów w czerni. Jeśli przeklęty wąż nie gryzie cię w tyłek, gdy siedzisz na kibelku, to tylko i wyłącznie dzięki ich działaniom. Pięć rodzin czarowników od wielu pokoleń stoi w ten sposób na straży normalności codziennego życia. Ktoś jednak nie docenia ich trudów i morduje kolejnych członków bractwa. Ktoś na tyle okrutny i potężny, że nikt nie może czuć się bezpiecznie, niezależnie od magicznych umiejętności.

Idealne warunki do wielowarstwowej, intrygującej tajemnicy! Szkoda, że taka w ogóle w The Magic Order nie istnieje! Pierwsza część potencjalnie złożonego sekretu zostaje zdradzona praktycznie na samym początku opowieści, a jedyny pozostający twist fabularny nie jest ani trochę zaskakujący. To niestety niejedyne nie wszystkie problemy Bractwa Magów. O typowej dla Millara obscenicznej brutalności, wprowadzonej znowu tylko w celu taniego szokowania, nie będę się rozpisywał – jakimś cudem całkiem nieźle pasuje do atmosfery komiksu. Słonie w pokoju (pozwolę sobie bezpośrednio pożyczyć zwrot z angielskiego) są tutaj dwa, oba paskudne. Najbardziej przeszkadza totalny brak spójnego, wiarygodnego world-buildingu. Wiąże się to nierozerwalnie z drugą wadą scenariusza, czyli brakiem określonych granic w umiejętnościach bohaterów i wszechobecnością rozwiązań narracyjnych z dupy – niestety polski język nie obdarzył nas bardziej trafnym odpowiednikiem zwrotu deus ex machina.

Autor teoretycznie od samego początku bezpośrednio informuje nas, że są magowie-popierdółki i są magowie-koksy. Jakaś hierarchia zdaje się też być utrwalona w utworzonym ukazanym świecie i w świadomości bohaterów. Sama historia nie robi jednak nic, by wyjaśnić nam, na jakiej zasadziejak właściwie działa ta ich magia. Jeśli istnieją jakieś zasady, to nie mamy okazji ich poznać – dzierżyciele wątłych różdżek potrafią wszystko i jeśli ktoś przegrywa pojedynek, to nie do końca wiadomo z jakiego powodu. Chyba najlepszym podsumowaniem będzie absurdalny tekst jednej z głównych postaci, która swoje umiejętności podsumowuje komentuje słowami: „Jestem mistrzynią ucieczek, od kiedy uniknęłam własnej aborcji”. Panie Millar, jeśli można wszystko, to nic nie jest do stracenia. Przez to historii brakuje jakiegokolwiek napięcia – czytelnik absolutnie nie wie, jakie są stawki rozgrywki i nie może przejąć się przedstawionymi wydarzeniami. Przecież od samego początku widzimy, że nawet totalnie patowa sytuacja może być rozbita przez wymysły, które zwykle zablokowałyoby konsekwentne budowanie świata i reguł nim rządzących.

Wielka szkoda, że tak wyszło, bo The Magic Order jest wypełnione po brzegi ciekawymi pomysłami. Po prostu brakuje fabularnej zaprawy mogącej uczynić z nich przekonującą całość. Wątki skupiają się na wewnętrznych stosunkach czarodziejów, ignorując trochę ich interakcję z normalnym światem. Każda z postaci (jak na ograniczoną objętość tego albumu) ma swoją wyrazistą osobowość.. Jak wspomniałem wcześniej, lejące się flaki i jucha całkiem sprawnie podkreślają surowy, szary obraz czarodziejstwa osadzonego w przyziemnej codzienności, co odróżnia ten tytuł od radosnego klimatu często kojarzonego z fikcją obracającą się wokół różdżek. Bractwo Magów zdecydowanie ma więc charakter, ma pewną założoną z góry, melancholijną atmosferę i momentami potrafi naprawdę zainteresować. Niestety to zainteresowanie rozbija się o podstawowe błędy w narracji, których scenarzysta z tak wielkim doświadczeniem powinien się wstydzić.

Nie mam za to żadnych zastrzeżeń do artystycznej roboty Oliviera Coipela i kolorów nałożonych przez Dave’a Stewarta. Rysownik skupia się na postaciach, kreśląc je w semi-realistyczny sposób, stylizowany lekko w celu podkreślenia indywidualności i mimiki. Doskonale gra grubością konturów i sprawnie komponuje kadry, pozwalając cieszyć się zarówno akcją, jak i statycznymi ujęciami, w których główną rolę gra świetny character design. Dave Stewart natomiast, za co niedawno go już chwaliłem, nie szaleje z kolorystycznymi eksperymentami, ale po prostu świetnie wyczuwa atmosferę poszczególnych scen i podkreśla ją za pomocą rozsądnie dobranych tonacji. Wypada też wspomnieć, że pomimo wizualnego skupienia na bohaterach, tła nie są potraktowane po macoszemu. Lekkie rozmycie i pozorna niedbałość kresek na drugim planie nie ujmują szczegółowości, a jednocześnie pomagają zachować pełną przejrzystość rysunków.

Gdyby tylko scenariusz dorównywał jakością warstwie wizualnej, The Magic Order mogłoby być naprawdę kapitalnym komiksem. Niestety kolejny raz brak samokrytyki Marka Millara sprawił, że wszystkie jego świetne pomysły rozmyły się w średnio zjadliwej zupie banalnych błędów. Wszystkie elementy tej historii są albo bardzo dobre, albo fatalne. To zaskakujące, że autor z takim stażem wciąż potrafi zapominać o podstawowych regułach skutecznego budowania fikcyjnego świata. Może po prostu Millar, ze względu na butę i samozachwyt, umyślnie ignoruje filary narracji, uznając je za narzędzie potrzebne jedynie trzymającym się utartych reguł żółtodziobom. Sam porównywał swoje dzieło do szekspirowskiego Króla Leara, więc coś może być na rzeczy – Bractwo Magów to może po prostu być kolejnym efektem wygórowanych ambicji. Pozostaje mieć nadzieję, że ludzie z Netflixa podreperują The Magic Order to dzieło przy okazji nadchodzącej adaptacji.

Serdecznie dziękujemy wydawnictwu Mucha Comics za udostępnienie egzemplarza do recenzji.